Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 autyzm to całościowe zaburzenie rozwojowe, my jednak wolimy określać je jako odmienność rozwojowa. Początek historii autyzmu, który był traktowany jako swoiste zaburzenie rozwoju u dzieci, datuje się na rok 1943. Wówczas to bowiem austriacko amerykański psychiatra Leo Kanner użył terminu autyzm wczesnodziecięcy kiedy to opisywał zachowania jedenaściorga dzieci, które znajdowały się w przedziale wiekowym od 2. do 8. roku życia.
U swoich podopiecznych Kanner zauważył takie cechy jak: trudności w przystosowaniu się, specyficzny język, dobrą pamięć, dobry potencjał intelektualny, upór, alergie pokarmowe, echolalie, nadwrażliwość na dźwięki, trudności w relacjach społecznych, rutynowe zachowania. Niezależnie od odkryć Kannera, rok po jego obserwacjach, następny lekarz Austriak, Hans Asperger zajmował się badaniami nad dziećmi. Przypadki opisywane przez drugiego uczonego przypominały nieco opis zachowań autystycznych, które zostały przedstawione przez Kannera. Asperger prowadząc własne obserwacje zdołał wyróżnić dzieci, które cechowały się:
- nazbyt pedantyczną mową,
- dobrze rozwiniętą pamięcią,
- posiadły przy tym wybiórcze, dość specyficzne zainteresowania,
- trudnościami w komunikacji i odczytywaniem emocji innych ludzi.
Prace tego uczonego nobilitacji doczekały się dopiero w latach 80. XX wieku. Dopiero wówczas został ukuty termin zespół lub syndrom Aspergera. Od tego czasu rozpoczęto badania, które miały na celu opracowanie pełnej diagnostyki oraz dobranie celowanych form terapeutycznych dla dzieci w spektrum autyzmu.
Faktem jest, że dzieci w spektrum autyzmu w wieku około 3 lat przejawiają trudności w komunikacji. Rzadziej wypowiadają pojedyncze słowa, zdania. Komplikacje te, w przypadku osób ze spektrum autyzmu, mogą stanowić wynik jednoczesnej niechęci do komunikacji oraz braku świadomości do czego język i mowa w ogóle służą.
U osób w spektrum autyzmu zauważa się również osłabiony lub całkowicie niefunkcjonalny kontakt werbalny i wzrokowy. Zadajmy sobie jednak pytanie, czy naprawdę tak ważne jest to, by rozmówca na nas patrzył? Nawet wtedy, kiedy patrząc na nas nie umie się skupić, wyzwala w nim to trudne emocje i lęki? Chcemy mówić głośno o tym, że różne przekonania społeczne ukształtowały w nas pewne cechy, a przecież nie każdy musi się do nich stosować (i oto jedna z nich).
Niezmiernie ważne jest stworzenie dla dzieci w spektrum autyzmu „bezpiecznej przestrzeni” oraz możliwości rozwijania ich zainteresowań i pasji, o których mogliby swobodnie rozmawiać z innymi. Temat rozwijania pasji jest nam szczególnie bliski, ponieważ w naszej pracy wielokrotnie zwracamy uwagę na ogromny progres dzieci, dla których pasja staje się nie tylko źródłem rozrywki i sposobem spędzania wolnego czasu, ale także wzmacnia ich kompetencje komunikatywną oraz wpływa na podniesienie ich poczucia własnej wartości.
Bibliografia:
1. Gałkowski T., Kossewska J. (red.), Autyzm wyzwaniem naszych czasów, Kraków, 2011.
2. Grabinska M., Talar A, Kurylak A., Kaźmierczak M., Zreda-Pikies A., Wróbel-Bania A., Społeczne funkcjonowanie dziecka z autyzmem, 2013.
3. Skawina B., Autyzm i zespół Aspergera. Objawy, przyczyny, diagnoza i współczesne metody terapeutyczne, 2016.
